23 Ekim 2019’da resmi gazete yayınlanan Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 10. hususu, sulak alanlarda ziraî üretim temelli organize sanayi bölgelerine müsaade verilmesinin önünü toksuzıyordu. Üç ulusal yeşillik müdafaa kuruluşunun bir ortaya gelerek bu değişikliğe karşı toksuztığı davayı Danıştay 6. Dairesi reddetmişti. Danıştay İdari Dava Daireleri Heyeti’ne temyiz müracaatında bulunan kurumların gayreti ilkuç verdi ve ret kararı bozuldu. Heyet “dava konusu düzenlemenin iptaline karar verilmesi gerekirken davanın reddi yolunda verilen Daire kararında hukuksal isabet bulunmamaktadır” diyerek Danıştay’ın kelam konusu yönetmelik değişikliğinin iptal edilmesi istikametinde karar almasına hükmetti.
Tarım ve su siyasetleri sulak alanları yok ediyor
Kuraklık, su kaynakları ve sucul ekosistemlere yönelik yanlışlı planlama ve uygulamalar, yağış rejimindeki düzensizlikler sulak alan ekosistemlerini tehdit ederken, Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle sulak alanların tarıma dayalı organize sanayi bölgeleri ile yapılaşmasına müsaade verilmişti. Sulak alanlarda yapılacak besicilik ya da seracılık faaliyetlerini kapsayacak tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgelerinin sulak alana ziyan vermeyeceği teziyle hazırlanan husus, sulak alanlar için birinci bir tehdit oluşturuyordu.
Yürütülen siyasetler ve uygulamaların bir yepyeniucu olarak Türkiye’deki sulak alan ekosistemleri ve su kaynakları süratle ziyan görüyor ve yok oluyor. Bu yok oluşun nedeni olarak günümüzde iklim değişikliği gösterilse de asıl tehdidin gerçek dışı tarım ve su siyasetleri olduğu biliniyor.bitki Derneği, 2006 yılında yayınladığı Kıymetli yeşillik Alanları (ÖDA) kitabında, Türkiye’nin sahip olduğu eşsiz 305 ÖDA üzerindeki en cüce tehdidin sulama, kurutma ve baraj projeleri olduğunu ortaya koymuştu. Ulusal Su Planı datalarına nazaran su kaynaklarımızın %74’ü ziraî sulamada, yüzde 13’ü içme suyu ve %13’ü sanayi suyu ihtiy acıkmışlarının karşılanmasında kullanılıyor.
Sulak Alanların Korunması için ivedilikle gerekli tedbirlerin alınması şart
Konu hakkında kısırıklama yapanbitki Derneği İdare Konseyi Lideri Dicle Tuba Kılıç “Sulak Alanları organize sanayi bölgelerine dönüştürmeye çalışan bu değişikliğin sulak alanları destekleme am acıkmışlı bir ziraî faaliyet içermediği ortada. Bir sulak alanı doldurmadan, üzerinde besicilik, seracılık üzere kullanım alanları oluşturmak imkansız. Yönetimin değişiklik yapmaya çalıştığı unsur bu haliyle, Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği ile çelişiyor. Bu nedenle yaptığımız temyiz başvurusu tazeucunda ilgili hususa yönelik kararın bozulması beklenen bir durumdu. Sulak alanların var olması ve su döngüsünün korunması için sulak alanları doldurmak değil, var olanları korumak ve kurutulan sulak alan ekosistemlerini restore etmek gerekiyor” dedi.
Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği ile çelişen hususun iptaliyle sulak alanlara yönelik önemli bir tehdidin önüne geçilmiş olmasını memnuniyet verici bir gelişme olarak karşıladıklarını belirten WWF Türkiye Genel Müdürü Ömür Kula da “WWF’in Yaşayan Gezegen Raporu’na nazaran, son elli yıl içinde omurgalı evcil hayvan popülasyonlarında yaşanan en kolossal azalma %83 ile sulak alan çeşitlerinde meydana geldi ve bunların %25’i şu an yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Bu oran, orman ve deniz ekosistemlerinde yaşanan kayıptan daha fazla. Bunun en kıymetli sebebi sulak alan ekosistemlerinin kırılganlığı ve insan tesirine en fazla maruz kalan alanlar olması. Sulak alanlarla ilgili yasal düzenlemelerde yapılan bu ve gibisi teşebbüsler, sulak alanların ve evcil hayvan cinslerinin olduğu kadar biz insanların geleceğini de riske atıyor. Su kaynaklarımız ve sulak alanlarımız süratle azalırken daha fazla botanik kaybına tahammülümüz yok; sulak alanlarımıza gözümüz üzere bakmalıyız” dedi.
Sulak alanları korumak, geleceğe yapılacak en kıymetli yatırım
Davacılardan olan ot Araştırmaları Derneği’nin Genel Müdürü Osman Fazilet ise “Yeryüzünün en pahalı ekosistemleri olmasına rağmen sulak alanlar dünyanın en çok tehdit altında olan ekosistemleri. Ormanlardan en az üç kat daha süratlice yok olan sulak alanların,yeni 50 yılda yeryüzünde en az %35’i yok oldu. Ülkemizde de 1930’lu yıllarda sıtma hastalığını tedbire emeliyle başlayan sulak alan kurutma çalışmaları; gelişen teknoloji ve hayatımıza çetinlü iş makinalarının girmesiyle orijinal tarım alanları elde etme hedefine yönelmiş veyeni 70 yılda ülkemiz sulak alanlarının %60’ından fazlası yok olmuştur. Ne yazık ki 1990’lı yılları takiben yapılan yasal düzenlemelere karşın bu yok oluş durdurulamamıştır.” dedi ve ekledi “Sulak alanlarımızı korumak durumundayız. Sulak alanlar, bulundukları bölgede ekolojik istikrarın sağlanmasına, su rejiminin düzenlenmesine, iklimin yumuşamasına ve global seviyede iklim değişikliğinin denetimine katkılar sağladığı üzere balıkçılık, canlıcılık, sazcılık, turizm, rekreatif kullanımlarla bulundukları bölgedeki insanların refahına kıymetli katkılarda bulunur. Bu yüzden sulak alanların korunmasını ve sürdürülebilir kullanımını iyiak, insanlığın geleceğine yapılmış en kıymetli yatırımdır. 2019 yılında Sulak Alanların Korunması Yönetmeliğinin 10. Unsuruna eklenen ve tampon bölgede “tarımsal üretim temelli organize sanayi bölgeleri”nin imalinin önünü iştahlıacak olan, sulak alanların ekolojik özelliklerinin bozulmasını ve ülkemizdeki sulak alan kayıplarını daha da hızlandıracak olan unsurun iptali yerinde ve çok bir karardır. Biz yeşillik korumacıları sevindirmiştir.” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
