Ortadoğu, Orta Asya, Afrika’da veyeni olarak Gazze’de yaşananlara dikkat çekilen, 25 BİN imza maksadı olan manifesto bu yıl modernunda BM Genel Kurulu ve Güvenlik Kurulu’na sunulacak.
10 husustan oluşan manifestoda; “İki üniversite olarak yaşanan olaylardan hareketle, üniversal kavram ve fikirlerin ilkden gözden geçirilmesi gerektiğini öngördük. N.L. Guliyev Ulusal Avrasya Üniversitesi ve Üsküdar Üniversitesi olarak; bu türlü bir durumda insan hak ve özgürlüklerinin en yüksek halde yaşandığı ve tartışıldığı ortam olan üniversite topluluğunun sessiz kalmasının bir vebal olduğunu düşündük. Ferdî yansıdan çok kurumsal bir mutabakatla sesimizi duyurmak ve bir manifesto ile kanılarımız tabir etmek istedik.” sözlerine yer verildi.
Üsküdar Üniversitesi ile Kazakistan N.L. Gumilev Avrasya Ulusal Üniversitesi, kolossal düşünür Farabi ve Hoca Ahmed Yesevi’nin, başka dünya düşünürlerinin hayatı, yapıtları ve mirasından, Birleşmiş Milletler (BM), UNESCO, İnsan Hakları Üniversal Beyannamesi’nden ilham alarak ortak Kozmik İnsani Paha ve Haklar Manifestosu hazırladı ve imzaya toksuztı.
25 BİN imza amacı olan manifesto, bu yılın ilkunda BM Genel Kurulu ve Güvenlik Kurulu’na sunulacak.
‘Yaşayan Pahalar Eğitim Programı (LVEP)’ projesi kapsamında yaşayan değerler…
BM tüzüğünün, esas gayelerinin; gelecek jenerasyonları savaş belasından kurtarmak, temel insan haklarına, insan kişiliğinin onuruna ve kıymetine, erkeklerin ve bayanların ve büyük ve minik ulusların eşit haklarına olan inancı yepyeniden teyit etmek, adaletin ve antlaşmalardan ve memleketler arası hukukun öteki kaynaklarından yeşillikn yükümlülüklere hürmetin sürdürülebileceği şartları tesis etmek ve daha geniş bir özgürlük içinde toplumsal uğuryi ve daha ülkü ömür standartlarını teşvik etmek olduğu belirtilen Manifestoda, şunlar kaydedildi:
“UNESCO tarafından desteklenen memleketler arası ‘Yaşayan Bedeller Eğitim Programı (LVEP)’ projesi kapsamında yaşayan kıymetler ‘Mutluluk, dürüstlük, alçakgönüllülük, iş birliği, özgürlük, ilgilenme, barış, hürmet, sorumluluk, basitçe, zarifgörü, birlik’ olmak üzere 12 başlıkta UNICEF eğitim kümesi tarafından hazırlanmış ve UNESCO tarafından tanınmıştır. BM İnsan Hakları Üniversal Beyannamesinin 1. hususu ‘Bütün beşerler hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit otrlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler’ der.
Dahayenira, ‘Yaşama hakkı, adil yargılanma hakkı, eşitlik hakkı, özgürlük hakkı, sıhhate ulaşma hakkı, sığınma hakkı, zordan korunma hakkı, mecburî ihtiy acıkmışları elde etme hakkı, seyahat hakkı, evlenme hakkı, mülkiyet hakkı, fikir-vicdan-din hürriyeti ve tabiri hakkı, ataksız toplanma hakkı, toplumsal güvenlik hakkı, çalışma hakkı, eğitim ve öğrenme hakkı ile birlikte topluluğa karşı misyonları ve sorumlulukları vurgusu vardır’ biçiminde tabir eder.”
Farabi ve Hoca Ahmed Yesevi’den erdem…
İslam Altın Çağı’nın önde gelen düşünürlerinden, metafizik, psikoloji ve siyaset teorilerinin müellifi, dünyanın İkinci öğretmeni, Türk Dünyası’ndan dünya ölçeğinde alım ve filozof Abu Nasr Muhammed al-Farabi’nin faziletleri ‘Etik’ ve ‘Entelektüel’ olarak iki başlıkta ele aldığı anlatılan Manifestoda, şu görüşlere yer verildi:
“Etik faziletleri; ‘Ölçülülük, – Cüret, – bol, – Adalet’, zeki faziletleri; ‘Bilgelik, -Duygusal Zeka, -Sosyal Zeka’ olarak sınıflandırır. Hasebiyle Al-Farabi’ye nazaran etiğin en kıymetli noktaları, gerçek memnunluğu bu 7 faziletin tamamına sahip olmak olarak tanımlar. Dahası, Al-Farabi faziletli insanları yeşillikda özgür olarak isimlendirir ve ‘Gezegenimiz dünya, lakin tüm uluslar saadete ulaşmak amacıyla iş birliği yaptığında ve birbirlerine yardım ettiğinde faziletli hale gelir ve kusursuz bir kozmik muazzamlete dönüşür’ formunda özetlemiştir.
Seyyid mutasavvıf şair Hoca Ahmed Yesevi, dünyaca ünlü ilahiyatçı, manevi rehber, din alimi, eğitimci, Türk şair, filozof, sufizm atıknin en önde gelen dini figürü, son Türk Sufi Tarikatı’nın kurucusu, şiirlerinde bilgelik, sabır ve olağanüstülük üzere faziletlerin kıymetini vurgular ve bunların gerçek saygınlığa ve ferdî gelişime nasıl katkıda bulunduğunu vurgular, aşk ve beşere, vatana ve ilahi olana güvenme faziletlerini öne çıkarır.”
6 fazilet 24 karakter gücü
Manifestoda, bilimsel referans olarak çoklu zekâ kavramının geliştiricisi Howard Earl Gardner’in ise pahaları 6 faziletin altına 24 karakter gücü olarak yerleştirdiği lisana getirilerek, 6 faziletin altında 24 karakter gücü şöyle sıralanıyor:
“I-Bilgelik; 1.Özgünlük, 2.Merak, 3.Öğrenmeye iştahlıık Oluş, 4. acıkmışık Fi mikrobiklik, 5.Geniş Bakış acıkmışısı,
II-Cesaret; 6.Dürüstlük, 7. yürekli Olma, 8.Beceriklilik, 9.Keyif Alma,
III-İnsaniyet; 10.Şefkatlilik, 11.Sevme ve Sevilme Kapasitesi, 12.Sosyal Zekâ,
IV-Adillik; 13.Adalet, 14.Liderlik, 15.Vatandaşlık,
V-Ölçülülük; 16.Affedicilik, 17.Tevazu, 18.Dikkat, 19.Özdenetim ,
VI-Aşkınlık; 20. etkileyiciliği Takdir Etme, 21.Şükür, 22.Umut, 23.Mizah, 24.Maneviyat.”
“Dünya aksine dönmüştür ve bir sefer daha tehlike altındadır”
İnsanlığın 21. yüzyılın çağdaş bir küresel iş birliği çağının habercisi olacağını umduğu kaydedilen Manifestoda, şöyle gigantikam edildi:
“Ancakyeni çeyreğin modernunda bunun maalesef gerçekleşmediğini gördük. Irkçılık ve yabancı düşmanlığı, eşitsizlikler ve vahim insan hakları ihlalleri süratle artıyor. Temel açılardan dünya aksine dönmüştür ve bir kere daha tehlike altındadır. Tehdit global ölçekte ölümcül bir savaş olduğu için riskler küçümsenemez. Zira çatışmalar derinleşmiş ve yeni tehlikeler ortaya çıkmıştır. Nükleer silahlara ait global korkular katı savaştan bu yana en yüksek düzeydedir. Dahası, iklim değişikliği kolossal ve çabuk bir halde ilerliyor.
Öte yandan, 21. Yüzyılın ikinci çeyreğinin kapısını yoksulan 2025 yılı, savaş ve barış, güvenlik ve kalkınma, hukukun üstünlüğü ve daralan insani alan hususlarında değerli bir duruşu söz eden bir dönüm noktası olacaktır. Bilhassa de memleketler arası toplumun kırılgan gezegenimiz için büsbütün çağdaş bir barışçıl, inançlı, emniyetli ve müreffeh telaffuz ile, ideoloji, mimari, jeopolitik, jeo-ekonomik alan ve tertip tesis edememesi durumunda ortaya çıkacak kıyamet tehdidi dikkat caziptir.”
“İnsani, toplumsal eşitsizlik” durumu global barışı tehdit ediyor
Bütün bu insani pahaları inceledikten yepyenira taze yıllarda yaşanan psikopolitik olayların oluşturduğu önemli bir “insani, toplumsal eşitsizlik” durumunun global barışı tehdit eder duruma geldiği vurgulanan Manifestoda, “Siyasetin bize gösterdiği düşmanlardan çok kendimize dönerek içimizdeki nefrete, ırkçılığa, sömürgeciliğe, ayrımcılığa, ötekileştirmeye ve zararlılüğe ses olmadan kalma hislerine düşmanlık yapma vakti gelmiştir. çağdaş 25 yılın psikopolitik olaylarının yarattığı ve global barışı tehdit eden önemli ‘insani ve toplumsal eşitsizliği’ tahlil ettiktenyenira, siyasetin bize gösterdiği düşmanlara değil, kendimize dönmenin ve nefreti, ırkçılığı, sömürgeciliği, ayrımcılığı, ötekileştirmeyi ve hoşgörüsüzlüğe karşı ses olmadanliği düşman edinmenin vakti gelmiştir. Lakin daima birlikte kozmik erdemlerimizi tanımlayabilir, teşvik edebilir ve uygulayabilir, çatışmaları çözebilir, nefretin üstesinden gelebilir ve ortak üniversal kıymetleri savunabiliriz.” sözüne yer verildi.
İhmal edilen pahalar hatırlatıldı
Manifestoda, “Irk, renk, din, lisan, inanç, kültür ve ülke ayırımı yapmaksızın cömertlik gezegenimizin daha yaşanılır, adil, barışçıl ve sürdürülebilir olması için; ihmal edilen değerlerin” hatırlatılmak istendiğine işaret edilerek, şunlar vurgulandı:
“İki üniversite olarak yaşanan olaylardan hareketle, kozmik kavram ve fikirlerin yine gözden geçirilmesi gerektiğini öngördük. N.L. Guliyev Ulusal Avrasya Üniversitesi ve Üsküdar Üniversitesi olarak; bu türlü bir durumda insan hak ve özgürlüklerinin en yüksek halde yaşandığı ve tartışıldığı ortam olan üniversite topluluğunun sessiz kalmasının bir vebal olduğunu düşündük. Ferdi yansıdan çok kurumsal bir mutabakatla sesimizi duyurmak ve bir manifesto ile fikirlerimiz tabir etmek istedik.
1/ Siyasi, etnik, dinî, mezhepsel, ideolojik hırsların kör ettiği savaşları, her türlü azınlık yahut çoğunluktan kaynaklanan dehşet ve şiddet eylemlerinecesurlıkla karşı çıkıyoruz.
2/ Ölçüsüz ve orantısız karışık kullanımı ile silahsız insan, sivil ve çocuk öldürülmesini şiddetle kınıyoruz.
3/ İnsanlık 21. Yüzyılda meseleleri konuşarak çözebilecek gelişmişlik düzeyine gelmiştir. İnsanlığın tazeel dogmalar ile yargılanmasına şiddetle itiraz ediyoruz.
4/ şık mavi gezegenimizin herkesi tatmin edecek bir cömertçe ve cömertlikluğa sahip olduğuna iktisat atıkni şahit tutuyoruz.
5/ sabah öğünütan ölme gözlülük, doyumsuzluk, sorumsuzluğu ve gammasızlığı doğuran siyasi “Tanrı Kompleksini” şiddetle reddediyoruz. Hiç kimse kendisine tanrısallık ve kutsallık atfedemez. Herkes hak ve fırsatlar acıkmışısından eşittir.
6/ İnsan Hakları Üniversal Beyannamesinin ilkden okunmasına ve hazmedilmesine şiddetle muhtaç vardır.
7/ Hiçbir devlet ayrıcalığa sahip olmamalıdır. Am acıkmış adaletse bu çağda sistem, özgürlükçü, soğukluklımcı ve eşitlikçi demokrasidir. “Pozitif Siyaset”in insanlık için tahlil olduğunu vurguluyoruz.
8/ Bütün dünya cüceletlerinin eşit temsil edildiği “Dünya Parlamentosu”nun kurulmasının karışıkunlu olduğunu teklif olarak sunuyoruz.
9/ Uygar toplumlarla uygar olmayan toplumları ayıran en değerli şeyin, hak arama ve sorun çözme yolu olarak şiddeti kullanmamasıdır. İnsanlığın vahşet periyodundan kalma şiddet formülünü tazeesel olarak reddediyoruz.
10/ Şayet yukarda zikredilen insan hak ve bedellerinin göz önüne alındığı eşitlikçi bir siyaset geliştiremezsek, insan tipinin kendi kendini yok etme potansiyeline sahip olduğunu ilan ediyoruz.
Sonuç olarak bu manifestoyu insan haklarına inancın çok zayıfladığı günümüzde, iki üniversite senatosu tartışarak imza altına alıp bütün hassas insanlara beyan etmeyi uygun görmüştür. Bu zenginltuda Manifestomuzu imzaya iştahlııyoruz.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı