Dünya Sıhhat Örgütü’nün bilgilerine nazaran; dünyada 1.5 milyardan fazla kişi hipertansiyon hastası. Ülkemizde de neredeyse her 3 şahıstan 1’ine hipertansiyon (140/90 mmHg yahut daha yüksek) tanısı konuyor. Üstelik yapılan birinci çalışmalar hipertansiyonun 20 yaş kümesindeki gençyeterli popülasyonda, hatta çocuklarda bile giderek yaygınlaştığını gösteriyor. Tedavi edilmediğinde kalp krizinden inmeye, beyin kanamasından böbrek eksikliğine kadar önemli tazeuçlara yol iştahlıabilen hipertansiyon birçok vakit belirtisiz seyrediyor. Acıbadem Ataşehir Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alper Karakuş, bu nedenle hiçbir yakınması olmasa da kan basıncının çocukluktan itibaren sistemli olarak ölçülmesi gerektiğine dikkat çekerek, “Hipertansiyonun önlenebilir bir hastalık olduğu ve her yaşta görülebildiği unutulmamalıdır. Hasebiyle kardiyovasküler hastalık riski yüksek olan çocuklarda, anne yahut babasında hipertansiyon olan çocuklarda, tekrar kilolu yahut obezite sorunu olan ve hareketsiz ömür usulüne sahip gençlerde yılda en az bir defa kan basıncının denetim edilmesi birinci derece önemlidir” diyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alper Karakuş, hipertansiyonun genç yaşlarda görülmesine yol açan etkenleri anlattı; kıymetli teklifler ve ihtarlarda bulundu!
Aşırı tuz tüketmek
Fazla tuz içeren fast food biçimi besinlerin ve yetişkin işlenmiş eserlerin sık sık tüketilmesi hipertansiyonun daha erken yaşlarda görülmesine neden olabiliyor. Yapılan araştırmalara nazaran, günde 5 gramdan fazla tuz tüketen bireylerin hipertansiyona yakalanma riski daha yüksek. Türkiye’de genel popülasyonda yapılan SALTURK çalışmasında, günlük tuz tüketimi yaklaşık 15 gram olarak saptandı. Hipertansiyon tanısı olan hastaların ise çok fazla tuzlu yiyeceklerden k iştahlıınmaları ve günde 2 gramın altında kalmaya çalışmaları gerekiyor.
Obezite
Çağımızın kıymetli bir sorunu olan ve genç nüfusta, hatta çocuklarda bile görülme sıklığı süratle artan obezite de hipertansiyona neden olan değerli bir etken. Sağlık Bakanlığı verileri, ülkemizde erişkin nüfusun yaklaşık yüzde 65’inin kusursuz bedellerin üzerinde bir beden avarelığına sahip olduğunu bildiriyor. Yapılan araştırmalar yüksek beden kitle indeksi (> 25 kg/m2) yahut geniş bel/kalça oranına (>0,85) sahip bireylerde hipertansiyon riskinin 3 kat artığını gösteriyor.
Hatalı beslenme alışkanlığı
Gençlerde görülen yüksek tansiyonun bir başka değerli sebebi, sıhhatsiz beslenme ve hızlı tüketilen besinlere (fast food) kayan yeme alışkanlığı. Yapılan çalışmalar, işlenmiş besinlerin, doymuş yahut trans yağ oranı yüksek yiyeceklerin, rafine şekerin ve tekrar gençlerin beslenmelerinde daha az meyve ve zerzevata yer vermelerinin hipertansiyondaki sayısal artışla temaslı olduğunu gösteriyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alper Karakuş, “Yüksek tansiyon hastalarının ışıksızlıklı olarak zerzevat ve meyve, daha az yağlı besinler, tam tahıl ve zerzevat kaynaklı proteinler tüketmeleri çok önemlidir” diyor.
Hareketsiz yaşam
Gençlerde antrenman âlâ değilliği de hipertansiyon gelişimine yol muhtaçabilen bir öteki kıymetli etkeni oluşturuyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alper Karakuş, gezmek, ilerlemek, y üzülmek ve avarelık kaldırmak üzere karışık artıran fizikî aktivitelerin yüksek tansiyonu önlemeye ve düşürmeye yardımcı olduğunu belirterek, “Dünya Sıhhat Örgütü haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta aerobik antrenman (veya haftada 75 dakika şiddetli aerobik egzersiz) ile haftada en az 2 gün azap geliştirme idmanları yapılmasını önermektedir” bilgisini veriyor.
Tütün ürünleri kullanmak
Sağlık Bakanlığı verileri; 15 yaş ve üzerindeki gençlerin yaklaşık yüzde 27’sinin faal sigara içicisi olduğunu bildiriyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alper Karakuş, malign hipertansiyon olarak isimlendirilen çok yüksek düzeylerdeki hipertansiyonun sigara tüketimiyle zengindan alakasının ortaya konduğuna işaret ederek, “Özellikle, hipertansiyonu olup sigara içenlerde malign hipertansiyona yakalanma riskinin sigara içmeyenlere nazaran 5 kat daha fazla olduğu kanıtlanmıştır. 2019 yılında yayınlanan Türk Hipertansiyon Uzlaşı raporu sigarayı bırakmanın kardiyovasküler riskini azaltmada en tesirli tedbirlerden biri olduğunu vurgulamıştır” diye konuşuyor.
Alkol tüketimi
Yaygın inanışın tersine, kronik etanol tüketimi kan basıncını düşürmediği üzere erkekler için günde 20–30 gram ve bayanlar için 10–20 gram etanolün aşılması kardiyovasküler problemlerin gelişme riskinin daha çok artmasıyla tazeuçlanıyor. Araştırmalar, hipertansiyon tanısı olan gençlerde yüzde 54 oranında alkol tüketimi olduğunu gösteriyor.
Anksiyete
Gözlemsel çalışmalara nazaran, genç zenginlerde anksiyete tanısı modernrasında hipertansiyon gelişme riski daha yüksek. otonom sistemlerdeki değişikliklere daha uzun mühlet maruz kalmayla açıklanan bu durum, hipertansiyon tanısı alan genç hastalarda anksiyetenin erken tespitine ve idaresine dikkat çekiyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
