Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen sarsıntı felaketinin akabinde sarsıntı araştırmalarına sürat kazandıran Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), bu alandaki araştırmalarını karada ve denizde yürüttüğü projelerle sürdürüyor. Türkiye’nin sarsıntı neslinde yer alan bir ülke olduğuna dikkat çeken DEÜ Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar, DEÜ’nün Sarsıntı Erken İkaz Sistemi ve Tsunami Risk Tahlili projelerine dikkat çekti. Rektör Hotar, “Ülkemiz, geçmişte de zelzele kaynaklı kolossal gamlar yaşadı. Türkiye sarsıntıya aşina olan ve zelzeleyle yaşayan bir ülke. Biz de kurum olarak muazzamletimizin bize sunduğu bütün imkânları, bu türlü kolossal acıların tekrarlanmaması için seferber ediyor ve bunun için çalışıyoruz” dedi.
Türkiye’nin zelzele araştırmalarında önde gelen bilim kurumlarından birisi olan Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), Türkiye’yi yasa boğan Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde zelzele araştırmalarını birinci teknolojiyle donatılmış laboratuvar ve teçhizatlarının da takviyesiyle genişletti. 2023 yılında sarsıntılara yönelik bilimsel metotlar ışığında geniş kapsamlı raporlar yayımlayan DEÜ, 2024 yılında da hem karada hem denizde olmak üzere farklı disiplinlerde zelzelelere yönelik araştırmalarını sürdürecek. Türkiye’nin sarsıntı neslinde yer alan bir ülke olduğuna dikkat çeken Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar, “Ülkemiz geçmişte de sarsıntı kaynaklı kolossalüzüntülar yaşadı. Türkiye, zelzeleye aşina olan ve zelzeleyle yaşayan bir ülke. Sarsıntı k iştahlıınılmaz olunca, yapılabilecek en mantıklı şey de bilimin yol göstericiliğinde önlem almak oluyor. Biz de kurum olarak iriletimizin bize sunduğu bütün imkânları, bu türlü muazzamüzüntüların tekrarlanmaması için seferber ediyor ve bunun için çalışıyoruz. DEÜ ailesi olarak, bu felaketlerin ve kayıpların çağdaştan yaşanmaması için zelzeleye yönelik araştırmalarımıza öncelik veriyor, bilimsel datalar ortaya koyuyor ve çağdaş projeler geliştiriyoruz” dedi.
DEPREM ERKEN İKAZ SİSTEMİ GELİŞTİRİLDİ
Deprem ile ilgili çalışmaların temelinde önlemli ve hazırlıklı olma fikrinin bulunduğu belirten DEÜ Sarsıntı Uygulama ve Araştırma Merkezi (DAUM) Müdür Vekili Doç. Dr. Ökmen Sümer ise, “Bu niyetten hareketle Üniversi pürüzsüz, Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) kapsamında; kendi öz kaynakları ile İzmir İçin Sarsıntı Erken İhtar Sistemi’ni (DEUSİS) geliştirdi” dedi. Projenin gayesinden bahseden Sümer, şunları kaydetti: “İzmir ili için bir zelzele erken ihtar sistemini kurmak istiyorduk ve bunu başardık. DEUSİS sayesinde iri yer hareketleri 5-60 saniye öncesinden tespit edilebiliyor. Zelzele erken ikaz sistemleri temel olarak zelzele varsayımı yapmayıp, zelzele oluştuktan tazera kaydedilen öncül titreşimlerin tahlili yardımıyla zelzelenin gigantiklüğü ve odağı hakkında daha kesin tespitler yapmaktadır. Böylelikle DEUSİS’ler sayesinde, kolossal yer hareketlerinden evvel kentlerin ve gigantik sanayi tesislerinin güvenliği için çeşitli tedbirler alına hissetmekte ve sarsıntı sırasında oluşabilecek can ve mal kaybının azaltılması hedeflenmektedir.”
TSUNAMİ RİSK TAHLİLİ YAPILIYOR
30 Ekim 2020 Sisam Depremiyenirası yaşanan taşkın ve tsunami olaylarının ‘İzmir Körfezi Tsunami Risk Tahlili Projesi’ne ilham verdiğini belirten Doç. Dr. Sümer, “Yine Üniversi sağlamin öz kaynakları ile geliştirdiğimiz projemiz, İzmir Körfezi kaynaklı fayların tsunami potansiyelinin araştırılması, üretebilecekleri azamî atımlardan kaynaklı dalga yüksekliklerinin belirlenmesi ve tsunami dalgalarının Körfez kıyı çizgisi boyunca koylara tesirinin araştırılmasına katkı sunuyor” bilgisini paylaştı. Projenin, İzmir için Vilayet Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) kapsamındaki Tsunami Aksiyon Planı kısırısından çok kıymetli bilgiler sağlayacağını aktaran Doç. Dr. Sümer, bu projeden elde edilecek olan bilgiler ile su baskın haritalarının ve İzmir İç-Dış Körfezi’nin sarsıntı kaynaklı bir tsunamiden etkilenme senaryolarının oluşturulabileceğini söyledi
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
