Bedenimizin savunma organlarından biri olan bademcikler, burun ile ağızdan giren mikropları tutmak ve s kahredmek üzere son derece değerli fonksiyona sahipler. Hasebiyle teneffüs yolu hastalıklarına karşı adeta ‘bariyer’ misyonunu üstleniyorlar. Lakin çocukların sağlıklı bir ömür sürmelerinde kilit pozisyonda olan bademcikler bazen kendileri enfeksiyon odağına dönüşüp, önemli sıhhat problemlerine yol toksuzabiliyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, bu nedenle ihtiy kısır halinde bademciklerin tümüyle yahut kısmen alınmalarının muazzam kıymet taşıdığına işaret ederek, “Bademcik enfeksiyonunun 1-3 yaş aralığında az görülmesi, geniz bölgesinde yerleşmiş olan adenoid dokusunun tıkayıcı özelliğe sahip olacak boyutta büyümesine ender rastlanması ve bademciklerin bağışıklık sistemindeki rolleri nedeniyle bademcik ameliyatları ekseriyetle 3-6 yaş aralığında yapılıyor. Lakin toplumdaki yaygın inanışın bilakis, bademcik ameliyatı için kusursuz bir yaş yoktur. Bademcik ve geniz eti ile ilgili meseleler hangi yaşlarda oluştuysa ameliyatın ertelenmeden o vakit yapılması gerekiyor. Çünkü ülkü yaş yanılgısıyla ameliyatı ertelemek çocuğa dev ziyanlar verebiliyor. Örneğin bademcikler, geçirilen enfeksiyonlar yepyenirasında akut eklem romatizmasına ve romatizmaya bağlı kalp kapak hastalıkları ile daha pek çok kıymetli sıhhat problemine neden olabiliyor” diyor.
Enfeksiyon kalp kapaklarını vurabilir!
Bademcikler bilhassa kış aylarında enfeksiyon odağı ve bakteri deposu haline gelebiliyor. Bununyeniucunda çocuk, örneğin beta hemolitik streptokok taşıyıcısı olabiliyor. Geçirilen enfeksiyonlaryenirasında akut eklem romatizması, romatizmaya bağlı kalp kapak hastalıkları, böbreklerde küçük filtrelerin iltihaplanması, cilt döküntüleri (kızıl) üzere enfeksiyona bağlı değerli hastalıklar gelişebiliyor. Bunların yanı sıra bademcikler hacimsel büyümeye yönelerek nefes yolunda tıkanmalara yol sabah öğünütan ölmeabiliyor. Damakta, yüzde, dişlerde ve üst çenede gelişim anomalileri de tekrar büyüyen bademcikler sonucu oluşan öbür kıymetli sorunları oluşturuyor.
Bademcik ameliyatı ne vakit gerekli?
Sadece gigantik olup enfeksiyona neden olmuyorsa, bademciği her vakit almak gerekmeyebiliyor, küçültme süreci yetişkin geliyor. Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, bademcik yahut bademcik-geniz eti ameliyatının gerekli olduğu durumları şöyle özetliyor:
- Son bir yıl içinde yedi kezsıcakli enfeksiyon yahut birinci iki yıl içinde toplam 10 kere ateşli enfeksiyon ya da çağdaş üç yıl içinde yılda beş yahut daha fazla boğaz ağrısı ve sıcaklık gelişmesi
- Bademciklerde ve / yahut genizde nefes yolunu daraltan, boğuk teneffüs ya da nefes durmasına yol acıkmışan büyümeler
- Meme çizgisi üzerinde, sırt ve göğüste, ensede ve saçlı deride terleme yapması
- Sık aralıklarla ısılenme sorunu nedeniyle okuldan geri kalmaya neden olması
- Bademciğin kendisinde yahut etrafında apse oluşması (Bir sefer bile olsa tekrarlama riski yüksek olduğu için bademciğin alınması öneriliyor)
- Bademcik üzerinde bir ayı geçmiş hijyeniklikseverleşmeyen yara varlığı
- Tek taraflı, ani ve süratlice büyümenin başlaması (tümör gelişme muhtemelliğine karşı patolojik inceleme için)
Ameliyatyenirasında bağışıklık düşmez!
Toplumda bademcikler alındıktan ilkra bedenin ağız ve boğaz yoluyla giren bakteri ile virüslere karşı savunmasız kaldığına, bu nedenle boğaz enfeksiyonlarının daha sık görülmesinin yanı sıra akciğerlere ineceğine yönelik yaygın bir tasa var. Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, sanılanın aksine bademcik ameliyatının akabinde bağışıklığın düşmediğini belirterek, “Ameliyat ile almakta olduğumuz, bir organdır. Münasebetiyle kar-zarar terazimizde bademciklerin ve/veya geniz etinin alınmasını gerektirecek problemler oluştuysa almak yoluna gidiyoruz. Ayrıyeten birtakım durumlarda bademciğin tümüyle alınmayıp küçültülmesi de otl olarak organı müdafaa kanısının biryeniucudur” bilgisini veriyor.
meselesiz ve kısa süren bir ameliyat
Tonsillektomi (bademciklerin alınması) epeyce rahat uygulanabilen ve birden fazla vakit çocuğun ameliyattan birk toksuz saat ilkra taburcu olduğu bir yaklaşım. Günümüzde bademcik ameliyatlarında en yaygın olarak ‘ katı teknik’ olarak da isimlendirilen ‘klasik yöntem’ uygulanıyor. Bu metotta bademcikler neşter ve makas yardımıyla çıkarılıyor. Bunların yanı sıra plazma koblasyon ve thermal welding gibi yüksek frekanslı dalga gücü kullanılan prosedürler ile yüksek ateş oluşturan koterizasyon ve lazer teknikleri de yeniden başvurulan öteki ameliyat metotlarından. Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, bademcik ameliyatlarında ‘plazma koblasyon’ sisteminin sağladığı yararlar nedeniyle hayli sık tercih edildiğini belirterek, “Bu prosedürde, bademcikler tuzlu su solüsyonu içinde fonksiyonunu yapan radyofrekans sistemiyle küçültülüyor. Plazma koblasyon tekniğinin en değerli yararları çok hızlı yapılabilmesi, yok denecek kadar az kanamaya neden olması ve ameliyatyenirası ağrısının düşük dereceli olmasıdır. Koter yahut lazerle de küçültme yapılabiliyor, fakat bu formüllerin muhtemelen yakıcı özelliklerinden dolayıüzüntüsı ve kanama yapan tesirleri daha fazla oluyor” diyor.
Ameliyat yepyenirasında ‘bol içki içmek’ şart!
Bademcik küçültme yahut alma ameliyatının akabinde genelde soğuk ve sıvı olan besinler içeren bir diyet listesi veriliyor. Vakitle daha donuk, daha ılık besinlere geçiş yapılıyor. Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, bademcik ameliyatından yepyenira dikkat edilmesi gereken en kıymetli noktanın ‘su su içmek’ olduğuna dikkat çekerek, “Zira susuzluk başladığında ağrı ve hararet artıyor. Hasebiyle yemeği reddetse de çocuğa tertipli su içirilmesi çok kıymetli. Ayrıyeten dondurma yüksek besin bedeli ve soğuk tesiriyle ağrıyı azalttığı için ameliyat modernrasında çocuklara en çok verdiğimiz ve en sevilen besinlerden. Dondurma çocuklarda ameliyatın akabinde ödül üzere oluyor adeta” diyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
