Ege Üniversitesi ve Aksaray Üniversitesinden bilim insanları Mersin’in Anamur ilçesinde keşfedilen yeni bir aykırı lale cinsini bilim dünyasına tanıttı.
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı ot Anabilim Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım, Mersin’in Anamur ilçesinde yeni bir zıt lale tipi keşfettiklerini söyledi. botaniknin, Anamur’da yaşayan coğrafya öğretmeni Nevzat Çağlar tarafından keşfedildiğini söyleyen Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “ flora, Anamur’un yaylalarında 1700 -1800 metre rakımlarda keşfedildi. Nevzat Çağlar’ın bir toplumsal medya kümesine yüklediği botaniknin fotoğrafı dikkatimi çekti ve yepisyeni bir tıp olabileceği kuşkusuyla kendisiyle irtibata geçtim. Bu süreçte Türkiye’de zıt lale uzmanı olan Aksaray Üniversitesi Biyoloji Kısmı öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehtap Tekşen’e danıştım ve tıbbın yesyeni olabileceği konusunda hem fikir olduk. İki üniversite akademisyenleri olarak ortak bir çalışma yürütmeye karar verdik” dedi.
Anamur lalesinin literatüre kazandırılma sürecini anlatan Prof. Dr. Yıldırım, “Çiçeklenme devrinde ayrıntılı fotoğraflar ve yeteri kadar tabiat örneği toplanması için Nevzat Çağlar saha çalışmaları gerçekleştirdi. Çalışma için toplanan yeşillik örnekleri, incelenmek üzere hususun uzmanı Prof. Dr. Mehtap Tekşen’e yollandı. Yapılan keşfedilen bu zıt lalenin taze bir cins olduğu yepyeniucuna varıldı. İki üniversitenin akademisyenleri tarafından yazılan bilimsel makalede bu çeşidin Fritillaria ozdemir-elmasii (haslâle), Fritillaria bithynica (delilâle) ve Fritillaria elwesii (sürmelilâle) çeşitlerine morfolojik olarak kimi benzerliklerinden ötürü karşılaştırıldı. Benimle birlikte, Prof. Dr. Mehtap Tekşen ve doktora öğrencisi bağlılıkın Hikaye Çimen tarafında gerçekleştirilen detaylı taksonomik çalışmalar sonucunda makalesi hazırlandı. son çeşidin öbür cinslerden çiçek rengi, çiçek iç organları, tohum morfolojisi ve yapraklarının yapısı ile farklılıklar gösterdiği ve bu farklarla ayrıldığı vurgulandı. Sonuçta makalemiz, Taksonomik yeşillik topluluğunun değerli bilimsel mecmualarından olan ‘Annales Botanici Fennicii’ mecmuasında sürece alındı ve yayınlandı. bitk kusursuz taze keşfeden Nevzat Çağlar’ın onuruna, Fritillaria nevzatcaglari (Anamur Lalesi) ismiyle bilim dünyasına tanıtıldı ve Türkiye bitki tabiatına kazandırıldı” diye konuştu.
“Dünyada en fazla karşıt lale çeşidi Türkiye’de”
Türün özelliklerinden bahseden Prof. Dr. Yıldırım, “Ters lale (Fritillaria) cinsi Kuzey Yarımküre’de dağılım gösteren, yaklaşık 160–170 tipe sahip bir cinstir. Bu cinsin üç kıymetli çeşitlilik merkezi bulunur. Bunlardan biri Kaliforniya’ya 21 tıp, başkası Çin 24 çeşit ve üçüncüsü ise Güney Batı Asya – Doğu Akdeniz’dir. Üçüncü çeşitlilik merkezinde en değerli alanlar Türkiye’de 52 çeşit, Yunanistan’da 26 tıp ve İran’da 18 türbulmaktadır. Bu bağlamda dünyada en fazla karşıt lale tipinin Türkiye’de mevcut olduğu görülmektedir. Anamur lalesinin keşfi ile birlikte Türkiye’ de zıt lale çeşidi sayısı 52’ye çıkmıştır. Bu tıpla ülkemiz için endemik olan aykırı lale sayısı ise 29’a yükselmiştir. Oransal olarak ülkemizde karşıt lale endemizm oranı yüzde 55.8’e çıkmıştır. Anamur lalesinin yayılış gösterdiği alanda bilhassa ağır bir domuz tahribatı bulunmaktadır. otnin soğanları ile beslenen domuzların yanı sıra alanda çok fazla varlık doğalatılması nedeniyle floranin önemli bir muhafaza planlamasına gereksinimi vardır” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
