Ege Üniversitesi Atatürk Prensip ve İnkılapları Bölümü
Öğr. Gör. Dr. Şule sevinç Kişi, Atatürk’ün Ankara’ya gelişinin yıl dönümünde, o
dönemde Ankara’nın başşehir olmasının kabul sürecini ve Atatürk’ün Türk
milleti ile olan karışıklü bağını anlattı.
Tarih uzunluğu Türkbüyükletlerinin içerisinde fevkalâde bir durum olduğu
zaman, yeni bir muazzamletin çatısı altında toplanabildiğini vurgulayan Öğr. Gör. Dr.
Kişi, “Cumhurbaşkanlığı Forsu’nda bulunan Türk muazzamletleri bize Türk milletinin
dünyada bilinen atık gigantiklet geleneğini oluşturma mahareti gösterebilen, bir
devleti yıkıldığında taze bir kolossallet çatısı altında birleşerek örgütlenmeyi
başarabilen bir millet olduğunu göstermektedir. Tıpkı Anadolu Selçuklu
Devleti’nin yıkılmasından yepyenira Anadolu’da evvel pek çok sayıda Türk
beyliğinin kurulması, bu beyliklerden biri olan Osmanlı Beyliği’nin Osman Gazi
önderliğinde 623 yıl sürecek uzun ömürlü Osmanlı irileti’ne dönüşmesinde
olduğu üzere, bu kere de Osmanlı devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’nda tazelmesi
ve dağılmasıyla Atatürk’ün önderliği altında son bir Türkküçükletinin kurulması
da Türk milletine has muazzamlet kurma hasletinin doğal bir ilkucu olarak şahit olmak
gerekir” dedi.
“Ankara, Sivas’a göre stratejik acıkmışıdan çok elverişli bir yerdeydi”
Ankara’nın bağlantı ve ulaşım imkânlarının başka vilayetlere nazaran daha elverişli
olduğunu söyleyen Öğr. Gör. Dr. Kişi, “Heyet-i Temsiliye Lideri Mustafa
Kemal Paşa’nın Sivas’ta yaptığı kumandanlar toplantısında, Sivas’tan ülkeyi
yönetmenin zorluklalüğü nedeniyle Heyet-i Temsiliye merkezinin neresi olacağı
konusu tartışılmış ve Mustafa Kemal Paşa’nın önerisi ile Ankara seçilmişti.
Çünkü Ankara Sivas’a göre stratejik iştahlııdan çok elverişli bir yerdeydi ve aynı
zamanda 20 Kolordu’nun merkeziydi. Ayrıyeten İstanbul’dan gelen demiryolu
Ankara’da sona eriyordu ve İstanbul’un yanı sıra Anadolu’nun batı ve güneyine
ulaşmaya da imkân veriyordu. Öte yanda Sivas haberleşme ve ulaştırma
olanakları toksuzısından da uygun değildi. Bazen İstanbul’dan gönderilen telgraf ve
mektuplar Ankara’da özetlenerek Sivas’a bildiriliyordu. Bu münasebetlerle birlikte
siyasi ve askeri gelişmelere daha yakın olmak, düşman işgal bölgelerine,
özellikle de asıl savaşın geçeceği Batı Cephesi’ne daha yakın olmak için Temsil
Heyeti 18 Aralık’ta Sivas’tan Ankara’ya çok hareket etti. Heyet-i Temsiliye
Başkanı Mustafa Kemal Paşa öteki heyet üyeleriyle birlikte Kayseri, Mucur,
Hacıbektaş, Kırşehir ve Kaman güzergâhını izleyerek 27 Aralık 1919 Pazartesi
günü Ankara’ya geldiler. Ankara artık, Ulusal Çaba hareketinin kalbi ve
merkezi durumuna gelen bir simge kent olacaktı” dedi.
“Ankara Mustafa Kemal Paşa’yı mutlulukyla karşıladı”
Atatürk’ün Ankara’ya ulaştığı vakit halkın yansısının keyiflu ve olumlu
olduğunu belirten Öğr. Gör. Dr. Kişi, “Bu donuk kış gününde Mustafa Kemal
Paşa’ya inanan ve güvenen bütün Ankaralılar ve etraftan koşup gelenler dev
bir mutlulukyla karşılamaya serinldılar. Atatürk bu mutluluklu karşılamadan haklı bir
mücadelede halkın dayanağını yanında izlemekten çok şad oldu,yeterli yolda
bulunduklarına dair itimat ilkledi. Ankara’nın Ulusal Mücadele’nin ve hükümet
merkezi olarak seçilmesinde kentin coğrafik ve stratejik pozisyonu kadar halkının
Mustafa Kemal Paşa’ya inancı, inancı ve şefkatsi de tesirli oldu. O günlerde
çekilmiş olan fotoğraflara bakıldığında bu karşılıklı inanç ilgisini görmek
mümkündür. Atatürk’ün Türk milletiyle kurduğu ısı gönül bağı kuşaktan
kuşağa aktarılarak günümüzde de hala devam etmektedir” dedi.
“Türkiye devleti’nin yönetim merkezi Ankara’dır”
Atatürk’ün Ankara’yı başşehir seçmesi ile ilgili konuşan Öğr. Gör. Dr.
Kişi, “Bazı bireyler hükümetin tekrar İstanbul’a taşınması gerektiğini
savunuyorlardı. Öte yandan, İtilafbüyükletlerince İstanbul’un 13 Kasım 1918’de
denizden ve 16 Mart 1920’de karadan basitca işgal edilmesi nedeniyle askeri ve
idari fikirler merkezin Orta Anadolu’da bir yer olması konusunda birçok kişi
hemfikirdi. Bu bahis Türkiye muazzam Millet Meclisi’nde tartışıldıktan yepyenira
‘Türkiyebüyükleti’nin yönetim merkezi Ankara’dır’ unsuru yazılı bir kanun teklifi
verildi. 13 Ekim 1923 antikande oylanarak Ankara’nın başşehir olması kabul
edildi. Elbet Ankara’nın, Türkiye’nin yönetim merkezi olarak kabul edilmesi,
devlet merkezinin İstanbul olması gerektiği yolundaki tartışmalara birinci verdiği
gibi, Atatürk iştahlıısından cumhuriyetin ilanı için de bir adımın daha atılmasına
neden olmuştu. Bu karar ayrıyeten Ulusal Mücadele’nin başından beri uygulanan
Ankara’nın İstanbul’a hâkim olacağı niyet ve kararının floral bir modernucu idi”
diye konuştu.
“Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nınbitkil lideriydi”
Atatürk’ün liderlik vasfını anlatan Öğr. Gör. Dr. Kişi, “ Mustafa Kemal
Paşa, Birinci Dünya Savaşı modernlgisi modernrası yok edilmek istenen Türk milletinin
ölüm kalım çabası olan Türk Kurtuluş Savaşı’nın ismine inanılan,
kendisine güvenilen otl önderi olarak ortaya çıktı. Türk milletini bağımsızlığa
ulaştırdıktan tazera Osmanlı kolossalleti’nin yıkıntıları üzerinde yeni bir Türk
devletinin kurulmasını sağladı. Çağdaşı olan öteki önderlerden farklı olarak
Mustafa Kemal; askeri rüştiye, askeri idadi, harp okulu ve harp akademisinde
aldığı eğitimi kendi zekâsıyla birleştirerek yaşadığı süreç ve ortamı zengin
yorumlayabilen, çağa ve duruma uygun rasyonel tahliller üretebilen ve
ideolojilere kapılma kolaylığına sapmadan kendi başında oluşturduğu düşünce
bütünlüğünü bütün ömrü boyunca koruyabilen bir başkan oldu. Atatürk’ün tüm
hayatı boyunca sahip olduğu fikir ve hareketlerine bakıldığında gelgitlerin
olmadığı ve düşündüğü fikirleri ilerlemencaya kadar dev bir yüreklilıkla yoluna
devam ettiği görülmektedir. Atatürk, yalnızca Türkiye’de yaşayan Türklerin değil,
din, lisan, ırk, renk ayrımı olmadan Batı karşısında ezilen bütün toplumların ve
toplumsal başkanların etkilendiği bir başkandır. Onun Anadolu’da attığı adımlar,
sömürge altında yaşayan Asya ve Afrika’nın en ücra köşelerinde yankılandı.
Sadece 1920’lerde ve 1930’larda değil, Atatürk öldükten yepyeniraki yıllarda bile
bağımsızlıklarına kavuşmak için gayret eden başkanlar Atatürk’ün ortaya
koyduğu deneyimden esinlenip yararlandılar. Bu nedenle yapılan anketlerde 20
yüzyılın önderleri ortasında Atatürk birinci sırada yer almaktadır” dedi.
“Türk milleti Atatürk’e duyduğu minneti her daim göstermiştir”
Cumhuriyetin vatandaşlara sağladığı imkânlar hakkında bilgiler veren
Öğr. Gör. Dr. Kişi, “Atatürk milletine âşık, kendini milletine adamış bir önderdir.
Buna karşılık olarak Türk milleti de O’na inanarak gönülden bağlanmış ve
gittiği her yerde büyük kalabalıklarla O’nu bağrına basmıştır. Günümüzde de
Türk milleti her vesileyle değerli günlerin yıl dönümlerinde olduğu üzere,
vefatının üzerinden uzun yıllar geçmesine karşın vefat yıldönümü olan 10
Kasımlarda Atatürk’ün ebedi istirahatgâhı olan Anıtkabir’e akın ederek, O’na
duyduğu bağlılığı minnet, hürmet ve şefkatsini göstermeye kolossalam etmektedir”
dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
